Duygusal istismar, diğer istismarlara nazaran bir ebeveynin çocuğuna karşı uygulayabileceği en büyük işkence yöntemlerinden biridir. Duygusal istismar belirtileri ve etkileri konusunda bilgi almak, öncelikle bu durumun nasıl işlediğini öğrenmek önemlidir. Bu konuda bilgili olunca da ebeveyniniz sizlere yönelik duygusal olarak kötüye kullanım uyguluyorsa ya da ailesi tarafından duygusal istismara uğrayan birilerini tanıyorsanız onlara yardımcı olabilirsiniz.

AYRICA: Kendi Kendine Motivasyon için 5 Kolay Teknik

İçindekiler:

• Duygusal İstismar Nedir?

• Duygusal İstismar Belirtileri

• Duygusal İstismar Sonuçları

• Duygusal İstismar ile Başa Çıkma Yolları

Duygusal İstismar Nedir?

Bir kişiyi psikolojik olarak bilişsel, duygusal, sosyal ve psikolojik gelişiminin engellendiği bir noktaya iten herhangi bir davranış kalıbına tabi tutmak, duygusal istismar ya da psikolojik kötü muamele olarak adlandırılır.

AYRICA: Motivasyonumu Kaybettim! Nasıl Arttırabilirim?

Bu durum çocuklarda olduğunda en yaygın olarak ihmal, sözlü taciz, sürekli eleştiri, ret, dışlama vb. etkileşimlere maruz kalma şeklinde görülmektedir. Örneğin bazı ebeveynler, sadist düşüncelerini tatmin etmek adına çocuğunu korkunç ve kendini incitici görevler yapmaya zorlarlar. Özellikle gelişme yaşlarında olan bir çocuk bu durumlara maruz kaldığında sonuçları daha kötü olacaktır. Çocuklukları duygusal istismar nedeniyle travmatize olmuş çocuklar, insanlara güven konusunda ciddi sorunlar yaşarlar ve bunun dışında da birçok psikilojik problem çekebilirler.

AYRICA: Son Derece Güçlü Kadınların Temel Özellikleri

Küçük bir çocuğun ya da bir gencin ailesi tarafından duygusal olarak istismara uğramasının birçok nedeni olabilir. Genellikle ebeveynlerin yaşadıkları duygusal rahatsızlıklar, depresyona maruz kalmaları, benlik saygısı düşüklüğü, boşanma olayları, aile içi şiddet vb. sebepler görülmektedir.

AYRICA: Duyguların Sağlığa Etkisi Nedir? Öğrenmek için Okuyun!

Ebeveynlerin yaşadığı sorunları ya da işlerindeki problemleri çocuklarına yansıtmaları ve psikolojik olarak onların hayatlarını kötü etkilemeleri olmaması gereken bir şeydir. Duygusal istismarın farklı aşamalarına göre nasıl davranılması gerektiğini bilen bir çocuk, genç ya da onlara yardımcı olacak kişi bu ebeveynler ile nasıl başa çıkılacağını öğrenebilir. İstismarın boyutuna göre de başkalarından yardım almak gerekebilir.

AYRICA: Mutsuz İnsanların 7 Alışkanlığı ve Yapılabilecekler

Duygusal İstismar Belirtileri

• Duygusal istismar yaşayan çocuk, son derece şikayetçi veya talepkar davranış geliştirir.
• Çocuğun aniden pasif ya da agresif hale gelmesi görülebilir.
• Başına vurma, başparmak emme, saç yeme, sallanma vb. davranışlar sergileyebilir.
• "Ben değersizim", "ben aptalım", "benden bir şey olmaz" gibi kendini aşağılayıcı ve baskılayıcı kelimeler kullanmaya başlar.
• Diğer istismar çeşitleriyle aynı olarak intihara meyilli olabilir.
• İncindiği zaman "ben bunu hak ediyorum" şeklinde düşünür.
• Aniden kekeleme durumları başlayabilir.
• Fiziksel, ruhsal ve duygusal çöküş görülür.

AYRICA: Sosyal Medyanın Olumsuz Etkileri: Depresyon

Duygusal İstismar Sonuçları

Küçük çocukların güvende hissetmek için büyüme yaşlarında sevgi ve ilgi görmeleri gerekir ve bunu da isterler. Onlara sadece hediye almak ve para vermek yeterli değildir. Sarılmak, öpmek, başarılarını takdir etmek, değerli olduğunu hissettirmek ve dile getirmek önemlidir. Çocuk sürekli aile içi şiddete maruz kalırsa, ebeveynleri ve bakıcısı tarafından sürekli bağırılıyor, tehdit ediliyor, sürekli aşağılanıyor, diğer çocuklarla negatif karşılaştırma yapılıyorsa duygusal olarak istismar ediliyordur.

AYRICA: Sosyal Medyanın Olumsuz Etkileri: Onaylanma İhtiyacı

Bu tür çocuklar genellikle korkulu, endişeli ve geri çekilmiş vaziyette olurlar. Duygusal istismar sonuçları olarak ebeveynlerine ve bakıcılarına karşı herhangi bir tür bağlılık göstermeyebilirler ya da aşırı davranış gösterebilirler. Bazıları yetişkin gibi davranıyor olabilirken, bazıları da öfke nöbetleri yaşayan insanlar olabilirler.

AYRICA: Sosyal Medya Bağımlılığı Nasıl Bırakılır?

AYRICA: Nevrotik Kişilik Bozukluğu Nedir? Çeşitleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Fiziksel, duygusal ve zihinsel ihtiyaçlarının karşılanmadığı bir ortamda yetişmek, çocukların zihinleri üzerinde güçlü bir olumsuz etkiye neden olur.

• Anne ve babalarından istismar gören çocuklar, genellikle yetişkin oldukları zaman sağlıklı bir ilişki yaşamak konusunda zorlanırlar.
• Ağır bağlanma bozukluğuna yenik düşebilirler.
• Ebeveynleri tarafından sürekli değersizliği anlatılan çocuklar, bunu doğru olarak kabul edebilir ve herhangi bir işte başarılı olması zorlaşabilir.
• Duygularını ifade etmede ve kontrol etmede güçlük çekebilirler.
• Acı anılarını hafifletmek için alkol, uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklara başvurabilirler.

Duygusal İstismar ile Başa Çıkma Yolları

Farklı istismar belirtilerinin farkında olmak çok önemlidir. Belirtiler ışığında yapılabilecek erken teşhis, küçük çocukların hayatlarını ve geleceklerini kurtarmaya yardımcı olabilir.

Çocuklar sevilmeli, beslenmeli ve iyi yetiştirilmelidir. Ancak çeşitli istatistiklere göre dünyadaki çocukların birçoğu istismara maruz kalmaktadır. Her türlü istismar, gelişme çağındaki çocukların akıl ve vücudunda telafi edilemez hasarlara neden olabilir. Bu tür çocukları tanımlamak ve hayatlarını kurtarmak herkesin görevidir. İstismara uğrayan bir çocuk görüldüğünde yetkililere bildirmek önemlidir.

Duygusal istismara maruz kalan çocuklar, ebeveynleri ya da bakıcıları tarafından sürekli küçük görülüp, aşağılanırlar. Ayrıca sözlü tacize maruz kalır ve cezalandırılırlar. Dünyanın bazı yerlerinde sadece kız oldukları için erkek çocuklardan daha çok aşağılanan insanlar vardır. Erkek yaptığında sorun değil, kız yaparsa büyük sorun şeklinde düşünen ebeveynler, cinsiyetçi yaklaşımlarla kızlarına duygusal istismar yapmaktadırlar.

Büyüme çağındaki küçük çocuklar için başkalarının yardımı gerekirken, genç bireyler aşağıdaki başa çıkma yollarını uygulayabilirler.

1.) İstismarın Ardındaki Nedeni Anlamak

Duygusal ihmali ve istismarı yaşayan kişi genç ise bunun neden kaynaklandığını, ailesinin neden böyle davrandığının arkasındaki sebepleri anlamaya çalışabilir. Bu adım, duygusal açıdan kötü niyetli olan bir ebeveyn ile başa çıkma yollarının ilkidir.

Ebeveynin neden kötü muamele gösterdiği bilinirse, karşı karşıya olduğu güvensizlikleri veya sorunları aşmak için yardım edilebilir. Duygusal istismara uğrayan kişi büyükse, ebeveyni ile bir konuşma başlatabilir ve nedenleri için bu konuda sohbet edebilir.

2.) Ebeveynin Duygusal İhtiyaçlarının Korunması

Güvensizlik, herkesin her yaşta yaşayabileceği bir şeydir. Ebeveynin kendine karşı bir güvensizliği varsa bunun nedenini bulmak ve ebeveynin rahat hissetmesi ve duygusal gereksinimlerinin karşılanması için yanında olmak iyi gelebilir.

3.) Günlük Tutmak

Bir günlük tutun ve neler hissettiğinizi veya ebeveynlerinize ne söylemek istediğinizi yazın. Düşüncelerinizi ve duygularınızı ifade etmek için günlük tutmak etkili olabilir. İstismara uğrayan çocuklar, çeşitli bağımlılıklara ya da intihara meyilli olabilir. Ancak bu bir zayıflıktır. Duygularınızı yazı, çizim veya müzik gibi araçlarla kanalize etmek gerçekten zihninizi sakinleştirmeye ve toparlamaya yardımcı olur.

4.) Rahatsızlığınızı Söyleyin

Bazı durumlarda ebeveynler çocuklarına karşı eleştiriler yapabilir ya da sözlü saldırılara maruz bırakabilirler. Bu durumlarda öfkenizi kaybetmek ve ebeveyninize karşılık vermek çözüm değildir. Bunun yerine, rahatsızlığını dile getirebilirsiniz. Anne babaya karşı incindiğinizi dile getirmek, rahatsızlığı açıklamak her zaman iyi bir fikirdir.

5.) Profesyonel Yardım Arayışı

Sürekli olarak ebeveyniniz tarafından korkutuluyorsanız, hiç olmadık yerlerde aşağılamalar oluyorsa
profesyonel bir yardım talep etme vakti gelmiştir. Ebeveyninize beraber destek alabileceğiniz söyleyebilirsiniz. Bunu kabul etmiyor ve inkar ediyorsa siz kendiniz danışmanınıza bundan bahsedebilirsiniz. Profesyonel yardım almak, karşı tarafa nasıl ve neden böyle hissettiğinizi açıklamak ve sohbet etmek, deneyimlediğiniz stresle baş etmenize yardımcı olacaktır.

6.) Arkadaş ya da Akrabayla Konuşma

Bazen profesyonel olarak bir danışmanla konuşmak kolay değildir. Bu nedenle bir arkadaşınızla, akrabanızla ya da farklı bir tanıdığınızla konuşmak iyi gelebilir. Neler hissettiğiniz konusunda samimi olun ve yardım istemekten çekinmeyin. Bir arkadaşa ya da yakın bir akrabaya güvenmek iyi bir çözüm olabilir. Bu durumların asla kendi hatanız olmadığını bilin ve tacizin uygulanan tarafında olduğunuzu unutmayın.

Kendinize her zaman önem verdiğinizi ve kendinizi sevdiğinizi sık sık kendinize hatırlatın. Yalnız olmadığınızı ve sizi anlayan, dinleyen insanların olduğunu kendinize söyleyin. Zihninize gelen tüm olumsuz kelimeleri yok saymak için zihninizi şartlandırın.

7.) Uzaklaşmak

İşler biraz fazla zorlanıyorsa ve kontrolden çıkıyor gibi oluyorsa uzaklaşmak en iyi çözümdür. Anlık olarak uzun bir yürüyüşe çıkmanız ya da bir arkadaşınızın yanında kalmanız iyi gelebilir. Kardeşiniz de varsa böyle durumlarda onları da saldırıdan uzakta ve güvenli bir yere götürmenizde fayda vardır.

8.) Polise veya Diğer Yetkililere Çağrı

Duygusal istismar, artık tahammül sınırlarınızı zorluyorsa ve şiddete kadar geldiyse polisi arayın ve yardım isteyin.

Duygusal istismar belirtileri, sonuçları ve istismar ile başa çıkma yolları hakkında bilgi edindikten sonra kendinize ya da bu konuda çevrenizde yardıma ihtiyacı olanlar varsa onlara el uzatabilirsiniz. Bu tür çocuklara uygun tedavi ve terapi uygulanabilir. Çoğu insan başka insanların hayatlarına müdahale etme korkusu yaşasa da bu tarz olaylarda atılacak bir adımın masum bir çocuğun hayatında büyük bir fark yarattığı unutulmamalıdır.