Gezegenin önemli bir parçası olan Güneş, yürütülen bütün araştırma ve gözlemlere rağmen hala gizemini korumayı başarıyor. Gök bilimciler, Güneş üzerinde meydana gelen patlamaların belirli bir dönemde aktifleştiğini ve birkaç yıl içinde yoğunluğunu artırarak devam ettiğini dile getiriyor. Bu Güneş patlamaları, ya da fırtınaları yaşandığında Dünya’ya yansıtabileceği etkiler korkunç seviyelerde.

Güneş üzerindeki elektromanyetik radyasyonlar Güneş fırtınasının yoğun olduğu zamanlarda, Dünya’da teknolojik aletlerde ciddi sorunlara yol açabilir. İletişim, şebeke sorunları, enerji kaynaklarının çöküşü ve elektrik ile ilgili birçok sorunun yaşanma ihtimali oldukça fazla.

Elbette bunlar teori ancak NASA tarafından kaydedilen en büyük Güneş patlaması 1859 yılında gerçekleşmiş ve trafoların patlamasına neden olmuştu. Richard Christopher Carrington tarafından gözlemlenen bu patlama, Carrington Olayı olarak adlandırıldı.

Carrinton’un gözlemine göre büyük bir koronal kütle ejeksiyonu (patlama) Dünya’ya doğru geliyordu. Telgraf sistemleri arızalanmış, trafolar patlamış ve patlamanın aurası tüm dünyada görülmüştü. Yani, yaşanacak yoğun bir Güneş patlaması ya da fırtınası günümüz dünyasında aynı etkileri gösterebilir, hatta bu etkiler çok daha fazla bile olabilir.

Normalde, Dünya’nın yerel savunma sistemi olan manyetosfer, Güneş’in zararlı ışınlarından Dünya’yı koruyor ancak Güneş’te yaşanacak yoğun fırtına ya da patlama, haliyle bu yerel savunma ağını da zayıflatabilir. Gelinen nokta gösteriyor ki, Güneş’te yaşanacak olan fırtınaları önceden bilmek ve olası etkilere karşı önlemler almak şart.

Bu kapsamda çalışma yürüten NASA, ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu ve Enerji Bakanlığı’nın Frontier Development Lab’da ortak bir proje üzerinde çalışıyor. Bu ekip, Güneş’i izleyen uydulardan ve jeomanyetik bozulmaları takip eden yer istasyonlarından 2011 ve 2015 yılındaki patlamalar hakkında verileri toplayıp analiz etti ve bir öğrenme modeli geliştirdi. Bu öğrenme modeline ise DAGGER (Deep Learning Geomagnetic Perturbation) adını verdiler.

Dagger öğrenme modeli ile yürütülen çalışmada, yaklaşan jeomanyetik fırtınanın kapsamını ve etki alanını önceden öğrenme konusunda doğru verilere ulaşabildiklerini gördüler. Yani Dagger projesiyle amaçlanan, Güneş üzerindeki manyetik fırtına ya da patlamaların nasıl oluştuğuna dair veri toplayıp, sonuçlarının ne ölçüde olabileceğine dair geçerli bir veriye ulaşmak ve bu kapsamda önlemler alarak, manyetik fırtınanın hasarlarından Dünya’nın en az hasarla kurtulmasını sağlamak.

2025 yılına kadar fırlatmaya hazır hale getirilecek olan Dagger projesini, yapay zekâ ile uydu verilerini birleştiren yeni bir bilgisayar modeli olarak tanımlamak mümkün ve NASA’nın beklentisi, bu proje ile büyük bir ilerleme kaydedilmesi yönünde.